علت ايجاد فتق ديسک کمر چيست؟

توضیحات دکتر علی نعمتی از حدود ۱۵ سالگی به بعد، دیسک‌های بین‌مهره‌ای وارد مرحله‌ای می‌شوند که به آن تغییرات دژنراتیو یا فرسایشی می‌گوییم. این روند یک فرآیند کاملاً طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است و برای همه انسان‌ها به‌مرور رخ می‌دهد. در این دوره، میزان آب داخل دیسک کاهش پیدا می‌کند و به‌تدریج انعطاف‌پذیری و استحکام آن کمتر می‌شود. همین فرسایش باعث می‌شود دیسک‌ها در برابر فشارهای روزمره، مستعد بیرون‌زدگی یا فتق شوند. شدت و سرعت این تغییرات بین افراد متفاوت است و به عوامل مختلفی وابسته است، از جمله: • ژنتیک و ساختار بدنی • نوع فعالیت‌های روزمره • نحوه نشستن، ایستادن و بلند کردن اجسام • مشاغل سنگین یا طولانی‌مدت • شرایط عضلانی و میزان آمادگی جسمانی زمانی که فشار نامناسب به دیسک مستعد وارد شود، بخش پشتی دیسک دچار پارگی یا بیرون‌زدگی می‌شود و این قسمت می‌تواند روی نخاع یا ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. این همان چیزی است که باعث بروز درد، گزگز، بی‌حسی یا انتشار درد به پا می‌شود. ________________________________________ چگونه یک فتق دیسک ممکن است خودبه‌خود بهتر شود؟ در بسیاری از موارد، به‌ویژه در فتق‌های خفیف تا متوسط، بدن انسان قادر است علائم را کاهش دهد. سه سازوکار مهم در این روند نقش دارند: ________________________________________ ۱. واکنش ایمنی بدن بدن ممکن است بخش بیرون‌زده دیسک را به‌عنوان یک «جسم بیگانه» شناسایی کند. در این حالت، ماکروفاژها (نوعی گلبول سفید) به ناحیه وارد شده و: • بخشی از فتق را تجزیه و کوچک می‌کنند. • پروتئین‌های التهابی را پاکسازی می‌کنند. نتیجه: کاهش التهاب عصب → کم شدن درد و علائم ________________________________________ ۲. جذب آب قطعه بیرون‌زده بخش بیرون‌زده دیسک معمولاً آب زیادی دارد. به مرور زمان، بدن این آب را جذب می‌کند و اندازه فتق کوچک‌تر می‌شود. وقتی فتق کوچک شود، احتمال برخورد یا فشار آن روی عصب نیز کاهش می‌یابد. ________________________________________ ۳. بهبود مکانیک طبیعی دیسک (کاهش فشار با تمرینات مناسب) در برخی افراد، با انجام تمرینات هدفمند و کششی (تحت نظر متخصص)، می‌توان: • قطعه بیرون‌زده دیسک را کمی به سمت داخل هدایت کرد، • و فشار از روی عصب برداشته شود. این مکانیسم یکی از اصول مهم در درمان دیسک‌های خفیف بدون جراحی است. ________________________________________ نکته مهم وقتی علائم شما بهتر می‌شود، به این معنا نیست که دیسک کاملاً درمان شده یا به حالت اولیه برگشته است؛ بلکه: • اندازه فتق کمتر شده, • فشار روی عصب کاهش یافته, • یا التهاب فروکش کرده است. بنابراین رعایت اصول حرکتی، تقویت عضلات و پیشگیری از فشارهای اشتباه، برای جلوگیری از بازگشت علائم ضروری است.