مروری بر دستگاه ادراری

توضیحات دکتر علی نعمتی (متخصص جراحی مغز و اعصاب): • مثانه یک کیسه جمع‌آوری کشسان است که از جنس عضله صاف ساخته شده و وظیفه آن ذخیره ادرار پالایش شده از جریان خون توسط کلیه‌ها می‌باشد. • ادرار از طریق حالب‌ها (لوله‌های نازک حدود ۱۰ سانتی‌متر) از کلیه‌ها به مثانه منتقل می‌شود. کلیه‌ها در دو طرف ستون فقرات قرار دارند. • در سیستم سالم، مثانه در حالت استراحت شل است تا زمانی که پر شود و کشیدگی پیدا کند. وقتی حجم ادرار به حدود ۱۶۰ سی‌سی (دو لیوان) برسد، معمولاً فرد احساس نیاز به دفع پیدا می‌کند. • پس از دریافت پیام پر شدن مثانه توسط مغز، مثانه منقبض شده و ادرار از طریق پیشابراه خارج می‌شود. در مردان پیشابراه مسیر خود را تا انتهای آلت تناسلی طی می‌کند و در زنان کمی بالاتر از ورودی واژن به خارج باز می‌شود. • آسیب نخاعی می‌تواند پیام‌های عصبی بین مغز و مثانه را مختل کند. بیماران ممکن است احساس پر بودن مثانه را نداشته باشند یا نتوانند خروج ادرار را به صورت ارادی شروع کنند. • بسته به نوع آسیب نخاعی: o برخی بیماران نمی‌توانند ادرار را ذخیره کنند. o برخی دیگر به دلیل انقباضات شدید مثانه و افزایش فشار داخل آن، دچار خروج ناگهانی ادرار می‌شوند. o مثانه پر فشار در حضور اسفنکتر بسته می‌تواند باعث بازگشت ادرار به کلیه‌ها شده و آسیب کلیوی ایجاد کند. این حالت نیازمند درمان با دارو، جراحی یا تغییر برنامه تخلیه ادرار است. o شلی اسفنکتر نیز می‌تواند موجب نشت دائمی ادرار شود. اهداف برنامه تخلیه ادرار در بیماران با ضایعه نخاعی: 1. حفظ ظرفیت بالا و کاهش فشار داخل مثانه 2. پیشگیری از عفونت 3. خشک نگه داشتن پوست و لباس 4. اطمینان از تخلیه بهداشتی ادرار